یا: عقب‌ماندگی در پیشتازی‌هایمان

خبرش را که شنیدم ابتدا کمی ذوق کردم. کارگردانی هالیودی با موضوع پیاده‌روی اربعین فیلمی سینمایی می‌سازد. به یاد فیلم محمد رسول الله ساخته‌ی مصطفی عقاد افتادم. کارگردانی هالیودی که فیلمش تا سال‌ها اجازه‌ی اکران در آمریکا را نداشت و هنوز بهترین فیلم برای بهترین شخص عالم است.

خبرش این بود: کاترین بیِگلو، کارگردان مشهور آمریکایی، برای ساخت فیلم «اربعین بزرگ» با هزینه‌ای بیش از 200 میلیون دلار، وارد شهره بصره عراق می‌شود تا در لحظات ناب این پیاده‌روی حاضر بشود.

همان اوّل سریع رفتم و زندگی‌نامه و آثار این زن را جستجو کردم. هر چه بیشتر می‌خواندم حرارت بدنم بالاتر می‌رفت.

کاترین بیِگلو در یک جمله خلاصه‌اش می‌شود این: کارگردانی با عِرقی آمریکایی که شهرتش مدیون همسویی‌اش با سیاست‌های دولت آمریکاست. کارگردانی با تعصبی خاصّ به کشورش و سیاست‌هایش. کارگردان فیلم "the hurt locker" و "Zero Dark Thirty" که همین دو فیلم کافی بود تا بفهمم چه اتفاقی دارد می‌افتد.

اوّلی یعنی هارت لاکر، فیلمی از چند سرباز آمریکایی در عراق است که وظیفه‌شان خنثی کردن بمب‌های کارگذاشته شده توسط تروریست‌هاست و مثلاً نجات جان مردم؛ و دوّمی هم عملیّات دستگیری اسامه بن لادن توسط نیروهای آمریکایی است، دستگیری‌ای که اصلش هم یک صحنه‌سازی بود چه برسد به فیلم سینمایی‌اش.

اوّلی برای کاترین بیِگلو کلّی هم جایزه اسکار همراه داشته است.

هنوز هیچ چیزی جز یک صفحه‌ی خبری از این فیلم در دسترس نیست که کاملش را می‌توانید در این سایت بخوانید و من هم هیچ قضاوتی نمی‌توانم بکنم ولی مطمئن هستم کسی که تعصب و پایبندی خودش را نسبت به سیاست‌های آمریکا در فیلم‌های اخیرش و حتّی فیلم‌های در دست ساختش، نشان داده است بعید است فیلمی بسازد که به نفع آمریکا نباشد. اربعینی از نگاه دوربین‌های آمریکا و کارگردانی با این سابقه چه خواهد شد!

البته در منبع خبر می‌خوانید که این کارگردان با یک تازه شیعه‌شده همکاری می‌کند و ایده‌ی اصلی فیلم از او بوده است. داستان شیعه شدن همکار کاترین، ساره بن بادیس، که به امام حسین علیه‌السلام نامه می‌نویسد و خوابی می‌بیند و بعد شیعه می‌شود، در کنار کارگردانیِ کسی مثل کاترین بیگلو چیزهایی است که کنار هم بودنشان بعید است چیزی باشد که به شیعه ربط پیدا کند.

از الآن حتّی حدس می‌زنم که مردم عراق را چطوری به تصویر خواهد کشید و اربعین را چگونه نشان خواهد داد.

بعد از خواندن این خبر، گشتی توی اخبار فرهنگی کشور خودمان زدم به این امید که مثلا یکی از کارگردان‌های کشورمان یا مثلا وزارت ارشاد یا یکی از بنیادهای فیلم‌سازی ایران بگوید که اربعین فرصت خوبی برای ساخت فیلم است. البته برای اینکه الکی دل خودم را خوش کنم این جستجو را انجام دادم و گرنه می‌دانستم هنوز فضای فرهنگ ما سر این دعوا دارد که بازیگران رفته به جم تی وی چه سرنوشتی خواهند داشت و فلان خواننده سنتی، گنج ایران است و او را وارد سیاسی بازی‌ها نکنید.

مطمئنم که کاترین بیِگلوی آمریکایی فیلمِ بالای 600 میلیارد تومانی‌اش را خواهد ساخت و سال‌ها هم می‌گذرد و هنوز دعوای ما در اینجا، سر این است که برای رفتن به کشور شیعه و همسایه باید ویزای 160 هزار تومانی بگیریم یا 180 هزار تومانی؟ و با ویزای قم و تهران از کدام مرز باید خارج بشویم؟ و یقیناً حرف از حذف ویزا دیگر خنده‌دار شده است چه برسد به حرف‌هایی بزرگ‌تر.

درود بر وظیفه‌شناسی و فرصت‌شناسی، در هر کجا و از هر کسی که می‌خواهد باشد.